แผนภูมิ เป็นทัศน์วัสดุที่แสดงความสัมพันธ์ของเรื่องราวต่างๆ โดยอาศัยเส้น ของตัวอักษร และภาพลายเส้น หรือภาพโครงร่าง เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจในเรื่องราวและแผนภูมิแต่ละชนิดมีรูปแบบ และโครงสร้างที่แตกต่างกัน และมีประโยชน์ต่อการใช้สอยแตกต่างกัน
1. แผนภูมิคอลัมน์
แผนภูมิคอลัมน์จะแสดงการเปลี่ยนแปลงของข้อมูลตลอดช่วงเวลาหนึ่ง หรือแสดงการเปรียบเทียบข้อมูลต่าง ๆ แผนภูมิคอลัมน์จะมีแผนภูมิย่อยชนิดต่าง ๆ มีดังต่อไปนี้
แผนภูมิคอลัมน์แบบเป็นกลุ่ม แผนภูมิชนิดนี้จะทำหน้าที่เปรียบเทียบค่าที่อยู่ในหมวดหมู่ต่าง ๆ และยังสามารถนำมาใช้ร่วมกับลักษณะพิเศษเสมือน 3 มิติ เช่นที่แสดงในแผนภูมิต่อไปนี้ หมวดหมู่ต่าง ๆ จะถูกจัดเรียงตามแนวนอน และค่าจะอยู่ในแนวตั้ง เพื่อเน้นถึงความเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลา
-
หนึ่ง ๆแผนภูมิคอลัมน์แบบเป็นกลุ่ม
แผนภูมิคอลัมน์ 3 มิติ
2.แผนภูมิแท่ง
แผนภูมิแท่งจะทำหน้าที่เปรียบเทียบค่าต่าง ๆ ในหลาย ๆ ค่า แผนภูมิแท่งมีแผนภูมิย่อยในชนิดต่าง ๆ
มีดังต่อไปนี้
- แผนภูมิแท่งแบบเป็นกลุ่ม แผนภูมิชนิดนี้จะเปรียบเทียบค่าในข้อมูลทั้งหมดที่มี ผู้ใช้สามารถใช้ร่วมกับแผนภูมิรูปลักษณะพิเศษเสมือน 3 มิติ ในแผนภูมิต่อไปนี้ ข้อมูลจะถูกจัดเรียงตามแนวตั้ง และค่าจะอยู่ในแนวนอน เพื่อเน้นหนักที่การเปรียบเทียบค่าต่าง ๆ
- แผนภูมิวงกลมแบบแยกตัว แผนภูมิชนิดนี้จะแสดงการกระจายของค่าแต่ละค่าต่อผลรวม พร้อม ๆ กับเน้นที่ค่าใดค่าหนึ่ง ผู้ใช้สามารถใช้แผนภูมินี้ร่วมกับลักษณะพิเศษเสมือน 3 มิติ
แผนภูมิแท่งแบบเป็นกลุ่ม
- แผนภูมิแท่งแบบกองซ้อน แผนภูมิชนิดนี้แสดงความสัมพันธ์ของข้อมูลหนึ่งกับข้อมูลทั้งหมด และสามารถนำมาใช้ร่วมกับลักษณะพิเศษเสมือน 3 มิติ
แผนภูมิแท่งแบบกองซ้อน
3. แผนภูมิเส้น
แผนภูมิเส้นจะแสดงแนวโน้มของข้อมูล ณ ช่วงเวลาที่เท่า ๆ กัน
แผนภูมิเส้น แผนภูมิชนิดนี้จะแสดงแนวโน้มสำหรับช่วงเวลาหนึ่งหรือของข้อมูลชุดหนึ่ง ผู้ใช้สามารถใช้แผนภูมินี้ร่วมกับมาร์กเกอร์ที่แสดงผลที่ค่าของข้อมูลแต่ละค่า
แผนภูมิเส้น
4. แผนภูมิวงกลม
แผนภูมิวงกลมจะแสดงขนาดของข้อมูลที่สร้างขึ้นเป็น ชุดของข้อมูล โดยแบ่งเป็นสัดส่วนตามผลรวมของข้อมูล แผนภูมินี้จะแสดงเฉพาะชุดข้อมูลชุดหนึ่ง และถือว่ามีประโยชน์มากเมื่อคุณต้องการเน้นที่องค์ประกอบเด่น ๆ ที่อยู่ในข้อมูล แผนภูมิวงกลมมีแผนภูมิย่อยดังต่อไปนี้
แผนภูมิวงกลม
- แผนภูมิวงกลมแบบแยกตัว แผนภูมิชนิดนี้จะแสดงการกระจายของค่าแต่ละค่าต่อผลรวม พร้อม ๆ กับเน้นที่ค่าใดค่าหนึ่ง ผู้ใช้สามารถใช้แผนภูมินี้ร่วมกับลักษณะพิเศษเสมือน 3 มิติ
แผนภูมิวงกลมแบบแยกตัว
5. แผนภูมิแบบอธิบายภาพ (Illustrative Charts)
ใช้แสดงส่วนต่างๆ ของภาพหรือบอกรายละเอียดของภาพ เช่น อวัยวะต่างๆ ของคน ส่วนต่างๆ ของดอกไม้ เป็นต้น ตัวอย่าง แผนภูมิแสดงส่วนประกอบของพืชใบเลี้ยงคู่
ตัวอย่าง แผนภูมิแสดงส่วนประกอบของพืชใบเลี้ยงคู่
6. แผนภูมิแบบต้นไม้(Tree Charts)
ลักษณะของแผนภูมิแบบนี้ จะเหมือนกับการแตกแขนงของกิ่งก้านของต้นไม้ โดยยึดหลักการแตกของกิ่งก้านเป็นหลัก หรือแนวเส้นของแผนภูมิ โดยจะแสดงให้เห็นว่า สิ่งหนึ่งสามารถจำแนกออกเป็นส่วนย่อยได้อีกหลายส่วน เปรียบเสมือนต้นไม้ที่แตกกิ่งออกไป เช่น การคมนาคมมี 3 ทางคือทางบก ทางน้ำ ทางอากาศเป็นต้น
แผนภูมิแสดงการคมนาคมแบ่งออกเป็น 3 ทาง คือ ทางอากาศ ทางน้ำและ ทางบก
ตัวอย่างแผนภูมิแบบต้นไม้
7. แผนภูมิแบบสายธารา( Stream Charts)
ลักษณะของแผนภูมิแบบนี้ จะเปรียบเหมือนกับการรวมตัวของลำธารน้ำกลายเป็นลำคลอง และแม่น้ำที่กว้างใหญ่ขึ้น โดยจะแสดงให้เห็นว่าสิ่งหนึ่งเกิดจากหลายสิ่งรวมกัน ซึ่งจะตรงกันข้ามกับแผนภูมิแบบต้นไม้ เช่น คอมพิวเตอร์เกิดจากอุปกรณ์ต่างๆ เช่น ชิพ เมนบอร์ด จอภาพ ขนมปังเกิดจาก แป้ง ยีสต์ น้ำตาล เป็นต้น
แผนภูมิแสดงส่วนประกอบของขนมปังเกิดจากแป้ง ไข่ไก่ ยีสต์ และน้ำตาล
ตัวอย่างแผนภูมิแบบสายธารา
8. แผนภูมิแบบเปรียบเทียบ
( Comparison Charts) เป็นแผนภูมิที่ใช้แสดงให้เห็นความแตกต่างระหว่างสิ่งของสองสิ่งทางด้านรูปร่าง ลักษณะ ขนาด แนวความคิด ของสิ่งต่างๆ เช่น การเปรียบเทียบการแต่งกายในสมัยต่างๆ พืชใบเลี้ยงเดี่ยวกับใบเลี้ยงคู่ เป็นต้น
แผนภูมิแบบเปรียบเทียบ
ความแตกต่างระหว่างอเมริกันฟุตบอลกับรักบี้
ตัวอย่างแผนภูมิแบบเปรียบเทียบ
9. แผนภูมิแบบองค์การ ( Organization Charts)
เป็นแผนภูมิที่ใช้แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ ของสายงานในหน่วยงานหรือองค์การ นิยมใช้เส้นโยงความสัมพันธ์ ของหน่วยงานย่อย ที่เกี่ยวข้องกันโดยตรงและใช้เส้นประ หรือเส้นจุดไข่ปลา แสดง ความสัมพันธ์ของหน่วยงานย่อยที่ เกี่ยวข้องกันโดยอ้อม เช่น แผนภูมิแสดงสายงานการบริหารโรงเรียน เป็นต้น
ตัวอย่างแผนภูมิแบบองค์การ
10. แผนภูมิแบบต่อเนื่อง( Flow Charts)
ใช้แสดงเรื่องราว กิจกรรม การทำงานเป็นขั้นตอนตามลำดับต่อเนื่อง ตลอดจนการแสดง วงจรชีวิตที่เป็นลำดับต่อเนื่อง เช่น วงจรชีวิตของผีเสื้อ
ตัวอย่างแผนภูมิแสดงวงจรชีวิตของผีเสื้อ
11. แผนภูมิแบบวิวัฒนาการ ( Developmental Charts)
แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของสิ่งต่างๆ ต่อเนื่องกันเป็นลำดับ แต่ไม่ย้อนกลับมาที่จุดเริ่มต้นอีก
ตัวอย่างแผนภูมิแสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการของกล้องถ่ายภาพ
ตัวอย่างแผนภูมิแสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการของกล้องถ่ายภาพ12. แผนภูมิแบบขยายส่วน ( Enlarging Chartsz)
ตัวอย่างแผนภูมิแบบขยายส่วน